Badanie płodności u mężczyzn – co warto wiedzieć?

badanie płodności u mężczyzn Ciężko oprzeć się wrażeniu, że badanie płodności u mężczyzn wciąż należy do tematów tabu. Nadal pokutuje przekonanie o tym, że jeżeli partnerzy mają problemy z poczęciem potomstwa, to “wina” leży zapewne po stronie kobiety. Takie zaklinanie rzeczywistości nie pomoże jednak mężczyznom w sprawdzeniu się w wymarzonej roli ojca.

Obecnie, w klinikach leczenia niepłodności standardem jest wykonywanie badań u obojga partnerów. Co zatem warto wiedzieć o przebiegu tych procedur w przypadku mężczyzn?

Przyczyny niepłodności u mężczyzn

Zanim przejdziemy do omówienia przygotowań i przebiegu badań płodności u mężczyzn, warto przyjrzeć się powodom, dla których u przyszłych ojców mogą występować zaburzenia w tym obszarze. Jest to niezwykle ważny aspekt choćby z punktu widzenia profilaktyki lub wspomagania ewentualnej farmakoterapii.

Do pierwszej grupy czynników mogących mieć wpływ na jakość męskiego nasienia, a tym samym na skuteczne zapłodnienie, należą wszelkie aspekty związane z trybem prowadzonego przez mężczyznę życia. Stres, brak snu, niezdrowa dieta, brak ruchu lub zbyt zintensyfikowana aktywność fizyczna, używki – to tylko niektóre z ważnych czynników wpływających bezpośrednio na męską zdolność do prokreacji. Wprowadzenie zmian w tym obszarze z pewnością odbędzie się z korzyścią nie tylko dla płodności, ale ogólnego stanu zdrowia przyszłego rodzica.

Kolejnym czynnikiem mogącym wpływać na męską płodność są aspekty środowiskowe towarzyszące codziennemu życiu starającego się o dziecko. Ekspozycja na zanieczyszczone powietrze, praca w szkodliwych warunkach, kontakt z niebezpiecznymi substancjami, czy promieniowaniem elektromagnetycznym z pewnością nie stwarzają środowiska sprzyjającego męskiej płodności. Jeżeli to możliwe, przyszły ojciec powinien rozważyć zminimalizowanie wpływu tych czynników na swój organizm.

Niestety, nie na wszystkie przyczyny niepłodności u mężczyzn można skutecznie zareagować.

Czynniki genetyczne, przebyte urazy czy choroby to również grupa aspektów istotnie ograniczających męską płodność lub prowadzących w niektórych przypadkach do bezpłodności. Ustalenie przyczyn tego stanu i opracowanie strategii leczenia to najważniejsze powody, dla których mężczyźni powinni badać swoją płodność.

Badanie nasienia, jako podstawowa analiza męskiej płodności

Podstawowe badanie płodności u mężczyzn rozumiane jest często jedynie jako przeprowadzenie badania jakości ich nasienia, czyli wykonania tzw. seminogramu. Trzeba jednak pamiętać, że najczęściej jest to tylko jedna ze zlecanych przez lekarza analiz obok np. morfologii, oznaczenia stężenia hormonów we krwi czy badania fizykalnego.

Niemniej celem uzyskania miarodajnych wyników seminogramu, przyszły ojciec powinien odpowiednio się do niego przygotować.

Najważniejszym wymogiem stawianym przed pacjentem jest zachowanie wstrzemięźliwości seksualnej od 2 do 7 dni przed planowanym terminem badania. Kolejna kwestia to dostarczenie nasienia w odpowiednim czasie i stanie do laboratorium. Temperatura pobranego materiału musi się bowiem mieścić w granicach od 20 do 37 stopni Celsjusza, a próbka powinna zostać przekazana do badania w ciągu godziny od ejakulacji. Z tego powodu zalecane jest, aby nasienie było oddawane w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu znajdującym się w pobliżu laboratorium.

Analiza parametrów nasienia

Badanie płodności u mężczyzn w kontekście wykonania seminogramu nie należy do procedur, które są szczególnie obciążające dla pacjentów. Po oddaniu przez nich nasienia, reszta działań leży w rękach laborantów, którzy otrzymany materiał analizują w ujęciu makroskopowym oraz mikroskopowym, dając w ten sposób lekarzowi przesłanki do postawienia diagnozy i wdrożenia ewentualnego leczenia.

Ujęcie makroskopowe bada takie właściwości nasienia, jak jego objętość, lepkość oraz barwę, która, aby zostać uznaną za prawidłową powinna być mleczno-szara, szara opalizująca i nieprzeźroczysta. Dodatkowo badane jest pH nasienia, a więc jego odczyn. Powinien on mieścić się w przedziale od 6,0 do 10,0.

Kolejny etap analizy materiału pobranego od pacjenta odbywa się pod mikroskopem. W tym momencie sprawdzana jest prawidłowość budowy i ruchu plemników. Męskie komórki rozrodcze składają się standardowo z główki i witki połączonych wstawką. Plemniki mogą poruszać się ruchem postępowym, niepostępowym lub pozostawać zupełnie nieruchome.

Dodatkowo pod mikroskopem badane są także leukocyty i tzw. komórki okrągłe.

Niezwykle istotna z punktu widzenia analizy nasienia jest również ilość obecnych w nim plemników. W opracowanych wynikach podawana jest ona jako całkowita ilość komórek w ejakulacie lub jako wartość ich skoncentrowania wyrażona w mln/mL.

Jak czytać wyniki badania nasienia?

W diagnostyce leczenia niepłodności każde wyniki przeprowadzonych badań powinien obejrzeć i zinterpretować lekarz prowadzący. Poszukiwanie na własną rękę wartości referencyjnych, czy wysnuwanie wniosków na podstawie doświadczeń innych osób może nie przekładać się na wyniki innego pacjenta i prowadzić do podejmowania złych decyzji. Celem poszerzenia jednak własnej wiedzy na temat badania płodności u mężczyzn, warto znać kilka podstawowych terminów, które mogą pojawić się w otrzymanych wynikach. Są to między innymi:

  • normozoospermia, która oznacza zakwalifikowanie wszystkich parametrów nasienia w granicach norm referencyjnych,
  • oligozoospermia, która wskazuje na zbyt małą ilość plemników w ejakulacie,
  • azoospermia, która świadczy o nie stwierdzeniu plemników w ejakulacie dostarczonym przez pacjenta.

Warto przypomnieć, że badanie nasienia to w wielu przypadkach jedynie pierwsza z analiz, jaką zleca lekarz. Dodatkowo, pacjent może otrzymać skierowanie na badania morfologiczne, biochemiczne, a nawet USG czy biopsję jąder. Szczegółowo o badaniu płodności u mężczyzn można przeczytać na stronie Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA: https://www.klinikainvicta.pl/nie-moge-zajsc-w-ciaze/diagnostyka-mezczyzny/.

Dlaczego badanie męskiej płodności jest tak ważne?

Sygnalizowanie znaczenia, jakie ma badanie płodności u mężczyzn, to z pewnością wyzwanie stojące przed środowiskami promującymi zdrowy tryb życia na najbliższe lata. Zaoszczędzenie stresu spowodowanego domysłami oraz zniwelowanie negatywnych emocji u obojga partnerów powinno stanowić priorytet w decyzjach podejmowanych przez przyszłego ojca.

Możliwość dokonania ogólnej oceny stanu zdrowia oraz mobilizacja do usunięcia czynników ryzyka, to kolejne aspekty decydujące o tym, że każdy świadomy mężczyzna powinien uznawać badanie swojej płodności za standard.

Ocen: 3
1 komentarz
  1. no i co dalej? ile to kosztuje, gdzie można takie badanie wykonać. Co to za tajemnicze miejsce do oddawania próbek? XD

Zostaw odpowiedź

Twój adres email nie będzie publikowany