Zdrowie psychiczne jest integralną częścią zdrowego, zrównoważonego życia. Z badań zdrowia psychicznego Polaków według norm Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że nawet co czwarty Polak doświadcza w życiu problemów psychicznych!
Zdrowie psychiczne w ogromnej mierze wpływa na to, jak się czujemy, myślimy i zachowujemy każdego dnia. Przyczynia się również do jakości podejmowanych przez nas decyzji, efektywności radzenia sobie ze stresem i utrzymywania relacji z innymi ludźmi w naszym życiu.
Czy można dbać profilaktycznie o zdrowie psychiczne? Tak! Istnieje aż 6 obszarów, które łącznie utrzymują naszą psychikę w dobrej kondycji. Dowiedz się, w jaki sposób możesz zadbać o każdy z nich.
Spis treści
Zdrowie psychiczne a ciało
- Ćwicz regularnie. Poza zdrowiem fizycznym, powoduje to również uwalnianie endorfin. Endorfiny to neuroprzekaźniki, których działanie odczuwamy jako poprawienie samopoczucia i nastroju, a także hamowanie reakcji stresowych.
- Ogranicz kofeinę, nikotynę i alkohol. Nadmiar tych substancji może wywoływać silny niepokój i nieprzyjemne pobudzenie.
- Niech posiłki będą spokojnym i relaksującym doświadczeniem. Nie spiesz się z jedzeniem.
- Nie przejadaj się. Unikaj traktowania jedzenia jako sposobu radzenia sobie ze stresem lub pocieszenia w trudnych chwilach.
- Ważne jest, abyś miał wystarczająco dużo dobrej jakości snu. Zadbaj, by w nocy nie budziło Cię światło i hałasy. W każdej dobie wygospodaruj około 8 godzin na spokojny sen.
Zdrowie psychiczne a mózg
- Ucz się nowych rzeczy. Czy to nowy język, gra, a może umiejętność szydełkowania – wszystkie nowe umiejętności są dla mózgu wyzwaniem i utrzymują go w sprawności.
Zdrowie psychiczne a myśli
- Prawdopodobnie sam już wiesz, jakie czynności pozwalają Ci się wyciszyć i uspokoić emocje. Przykłady takich aktywności obejmują: rozmowę z przyjacielem, spacer, słuchanie muzyki, kąpiel, oglądanie filmów, rękodzieło, grę na instrumencie lub czytanie książek.
- Zamiast natychmiast reagować i pisać w głowie czarne scenariusze postaraj się na chwilę „oderwać” od sytuacji i spojrzeć na swoje emocje i stres z dystansu. Dla wielu osób pomocne jest wzięcie kilku głębokich oddechów.
Zdrowie psychiczne a samoocena
- Jeśli przyłapiesz się na martwieniu lub negatywnym myśleniu o sobie, zadaj sobie kilka pytań. Na przykład: „Czy ta myśl jest dla mnie miła?” „Czy ta myśl jest na pewno prawdziwa?” „Czy powiedziałbym coś takiego komuś innemu?”.
- Uznanie tego, co cenisz w sobie, przypomni ci o swojej wartości, która jest niezbędna do dobrego samopoczucia psychicznego – pomocne jest wymyślenie lub nawet spisanie listy swoich mocnych stron.
Zdrowie psychiczne a relacje z ludźmi
- Szacunek w relacjach oznacza, że akceptujesz opinie, potrzeby i granice drugiej osoby – a druga osoba odwdzięcza się tym samym.
- Słuchanie jest jednym ze sposobów przekazywania szacunku i troski drugiej osobie. Ćwicz aktywne słuchanie, pozwalając drugiej osobie zabrać głos. Poszukaj osób, które zrobią dla Ciebie to samo.
- Jeśli w twoim życiu występują negatywne relacje, zastanów się nad sensem ich istnienia. Być może niektóre osoby nie powinny stanowić Twojego najbliższego otoczenia, bo szkodzą Twojemu samopoczuciu psychicznemu. Warto natomiast spędzać więcej czasu z tymi osobami, które są wspierające i które sprawiają, że czujesz się lepiej.
Zdrowie psychiczne a odpoczynek
- Zachowuj zdrowy balans między pracą a odpoczynkiem, pozwól sobie czasem na drobne lenistwo.
- Poszukaj skutecznych dla Ciebie technik relaksu. Może okazać się, że godzina czytania jest dla Ciebie bardziej odprężająca niż cały wieczór przerzucania kanałów w telewizji (więcej o sposobach na odzyskanie energii możesz przeczytać tutaj).
Natalia Kocur, psycholog, psychoterapeutka w nurcie poznawczo-behawioralnym. Studia psychologiczne ukończyła na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a szkolenie terapeutyczne odbyła w Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej w Warszawie. Mieszka i praktykuje w Warszawie. Prowadzi psychoterapię indywidualną oraz stronę internetową z bazą najnowocześniejszej wiedzy na temat zaburzeń lękowych i technikami samopomocy: pokonajlek.pl.