Nerki: to powinnaś o nich wiedzieć

To bardzo ważny narząd w naszym organizmie. Gdy choruje, nasze zdrowie, a nawet życie jest zagrożone. Choroby nerek potrafią rozwijając się podstępnie nawet 20 lat. Łatwo je wykryć przy pomocy prostych badań. Aby nie chorowały trzeba o nie specjalnie dbać.

Jak się chronić? Przedstawiamy złotą ósemkę zasad dla zdrowia nerek.

1. Bądź osobą aktywną.
Wybierz spacery, jogging lub jazdę na rowerze lub jeszcze inny rodzaj aktywności i ćwicz! Aktywność fizyczna uchroni cię przed nadciśnieniem, które niszczy nerki.
2. Mierz ciśnienie. Jeśli jest za wysokie, musi być skutecznie leczone.
3. Kontroluj poziom cukru we krwi. Połowa chorych na cukrzycę na świecie zachoruje też na nerki.
4. Jedz zdrowo i utrzymuj prawidłową wagę.
5. Ogranicz spożycie soli. Nigdy nie jedz jej więcej, niż małą łyżeczkę dziennie. Ogranicz przetworzone produkty w swojej diecie. Nigdy nie wiesz ile soli zawierają.
6. Dbaj o nawodnienie organizmu. Pij co najmniej 1,5 do 2 litrów wody każdego dnia, najlepiej 3 litry, jeśli lekarz pozwoli.
7. Nie pal!
8. Nie nadużywaj leków, nawet tych bez recepty. Popularne środki przeciwbólowe, zażywane kilka razy w tygodniu, mogą niszczyć nerki.

Jak chronić nerki dzieci? (Większość rad jest podobna jak u dorosłych, ale na co szczególnie zwrócić uwagę.)

1. Regularnie badaj nerki dzieci w czasie USG w ciąży. Sprawdzaj czy wykształciły się obie oraz czy rosną wraz z dzieckiem.
2. Dbaj o odpowiednie nawodnienie dzieci od pierwszych chwil po urodzeniu.
3. Ucz dzieci pić wodę niegazowaną, to najlepszy dla nerek sposób nawodnienia organizmu.
4. Kontroluj regularne oddawanie moczu. Ważne by dzieci nie wstrzymywały moczu.
5. Dbaj o aktywność fizyczną dziecka.
6. Zdrowe jedzenie to podstawa. Dobre nawyki będą procentować całe życie. Sól i cukier w nadmiernych ilościach nie służą zdrowiu nerek.
7. Sprawdzaj wzrost i wagę dziecka. Wszystkie dzieci z niewydolnością nerek mają deficyty wagi i wzrostu. Oczywiście nie wszystkie z tymi deficytami mają chore nerki, ale warto być czujnym.
8. Do końca lecz infekcje dróg moczowych. Często powtarzające się, doprowadzają do uszkodzenia nerek w dorosłym życiu.

WIĘCEJ: Chcesz wyprzedzić chorobę? Badaj się!

Jak się badać? Czy badania nerek są drogie?

Warto zgłosić się do pediatry lub lekarza rodzinnego, który zleci proste badania pozwalające na ocenę funkcji nerek. Badania te są dostępne w każdym laboratorium i tanie (ok. 10-12 zł). Dlatego nawet bez skierowania warto je wykonać co roku, lub raz na pół roku jeśli znajdujemy się w grupie ryzyka.

Dorośli:

• Badanie stężenia kreatyniny we krwi (na tej podstawie wylicza się wielkość filtracji kłębuszkowej – eGFR) wartość oczekiwana to>60 ml/min/1,73 m2).
• Badanie ogólne moczu – niepokoić powinny obecność białka, nadmiaru krwinek czerwonych, białych lub obecność wałeczków ziarnistych.
• Pomiar ciśnienia krwi – powinno być <140/90 mmHg.

Dzieci:

• Badanie stężenia kreatyniny we krwi – uwaga! normy zależne są od wieku dziecka.
• Badanie ogólne moczu – niepokoić powinny obecność białka, nadmiaru krwinek czerwonych, białych lub obecność wałeczków ziarnistych.
• USG  brzucha – warto je zrobić każdemu dziecku by przekonać się, czy ma dwie nerki właściwych rozmiarów. Wcale nie tak rzadko (raz na ok. 1100 urodzeń) zdarza się osoba z jedną nerką. Im wcześniej o tym wie, tym dłużej ta nerka może jej dobrze służyć.

Kto choruje na nerki? Grupy ryzyka.

Na choroby nerek może zachorować każdy, w każdym wieku (również dzieci). Jednak szczególnie często dotykają one osób:
• chorych na cukrzycę,
• chorych na nadciśnienie,
• z chorobami serca, po zawałach, udarach,
• nadużywających środków przeciwbólowych,
• otyłych i palących papierosy,
• mających chorych na nerki braci, siostry, dzieci bądź rodziców,
• z niską waga urodzeniową, również dzieci matek z niską wagą urodzeniową,
• po 60. roku życia.

Dzieci:

• z niską waga urodzeniową, również dzieci matek z niską wagą urodzeniową,
• dzieci z niedoborami wagi i wzrostu,
• z wrodzonymi wadami nerek.

Jakie są charakterystyczne objawy chorób nerek?

Niewydolność nerek najczęściej rozwija się skrycie, co oznacza, że większość chorych nie odczuwa żadnych objawów aż do chwili, gdy ich nerki są bardzo zniszczone. Niestety, dopiero wtedy, mogą się pojawić bardzo niespecyficzne objawy:
• uczucie ciągłego zmęczenia,
• trudności z koncentracją,
• słabszy apetyt,
• bezsenność,
• skurcze mięśni, szczególnie występujące w nocy,
• obrzęki nóg, twarzy, rąk,
• suchość i swędzenie skóry,
• wymioty,
• częste oddawanie moczu, szczególnie w nocy.
U dzieci objawy te są również niespecyficzne. Warto wszystko, co nas niepokoi omówić z pediatrą.

Jak działają zdrowe nerki?

• oczyszczają krew z toksyn, produktów trawienia i spalania białek oraz wydalają nadmiar wody, sodu i innych elektrolitów,
• filtrują ponad 1500 litrów krwi na dobę,
• usuwają z moczem szkodliwe produkty przemiany materii,
• kontrolują poziom substancji mineralnych w organizmie oraz zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej (pH krwi),
• pomagają w tworzeniu czerwonych ciałek krwi (wytwarzając hormon o nazwie erytropoetyna),
• biorą udział w utrzymywaniu właściwego ciśnienia tętniczego krwi,
• dbają o kości wytwarzając witaminę D, zapobiegają osteoporozie i krzywicy, pozwalają dzieciom harmonijnie rosnąć.

Źródło: Nefron