Płukanka może być korzystna, ponieważ szczoteczka nie sięga do szczelin, z kolei nitka nie oczyści błon śluzowych – płukanka zaś działa kompleksowo. Jeśli jednak chcemy stosować płyn, to postarajmy się, aby był dobrany do naszych potrzeb i posiadał naturalny skład.
Warto unikać następujących składników: np. alkoholu (wysusza jamę ustną), dwutlenku chloru, chlorheksydyny (może zakłócać produkcję tlenku azotu), kokoamidopropylobetainy (może alergizować), parabenów, formaldehydu czy sacharyny (działanie potencjalnie kancerogenne).
– Płyn antybakteryjny zabija bakterie, ale nie odróżnia tych niekorzystnych od pożytecznej mikroflory w jamie ustnej. Wtedy niszcząc również te „dobre” bakterie, złe powrócą w jeszcze szybszym tempie, a co za tym idzie znów powróci problem np. nieświeżego oddechu. Dodatkowo, mikrobiom w jamie ustnej jest elementem mikrobiomu jelit, a więc zniszczenie wielu bakterii w jamie ustnej będzie miało wpływ na procesy trawienia, a nawet na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego – poprzez zakłócenie produkcji tlenku azotu. Zakłócenie to sprawi, że naczynia krwionośne nie będą się prawidłowo rozszerzać, wzrasta więc ryzyko zawału czy wylewu – mówi dr Aleks Charniuk, stomatolog ze Stankowscy & Białach Stomatologia w Poznaniu.
Spis treści
Płyn do płukania jamy ustnej do zrobienia w domu
Ziołowe oraz inne naturalne płukanki będą korzystną alternatywą dla każdego, szczególnie dla kobiet w ciąży, pacjentów z problemem nadwrażliwości lub gdy nie tolerujemy tych z dodatkiem alkoholu. Możemy zdecydować się na te preparaty ziołowe dostępne w aptece lub wykonać własną płukankę. Warto je stosować profilaktycznie lub pomocniczo przy niepokojących objawach.
Płyn do płukania jamy ustnej z olejem kokosowym
Naturalne, oparte na olejach płukanki to zaczerpnięta z Ajurwedy, systemu medycyny indyjskiej, znana od tysięcy lat metoda na oczyszczenie jamy ustnej. Według Ajurwedy, to właśnie jama ustna wpływa na rozwój chorób narządów wewnętrznych. Dlaczego olej? Większość mikroorganizmów zamieszkujących jamę ustną składa się z pojedynczej komórki pokrytej lipidową, czyli tłuszczową membraną.
Kiedy te komórki wejdą w kontakt z olejem, również tłuszczem, naturalnie przylegają do siebie i przyciągają się jak magnes. W efekcie łagodnie oczyszczamy wnętrze ust z bakterii i toksyn. Regularne i długotrwałe płukanie ust tym sposobem poprawi kondycję jamy ustnej, m.in. redukuje powstawanie płytki nazębnej, a co za tym idzie pomaga uniknąć próchnicy i paradontozy. Olej pomoże również lekko rozjaśnić zęby oraz odświeżyć oddech.
Jak wykonać płukankę do ust: Wystarczy 1 łyżka organicznego, nierafinowanego oleju kokosowego, którym płuczemy jamę ustną przez 10-20 minut dziennie, najlepiej rano na czczo oraz wieczorem (uważajmy, by nie połknąć oleju!). Możemy również w tym celu użyć oleju sezamowego lub słonecznikowego, ale ten z kokosa posiada najwięcej kwasu laurynowego, który hamuje rozwój niekorzystnych bakterii m.in. Streptococcus.
Ważne! Dopiero po wypluciu oleju do kosza zęby dokładnie przepłukujemy wodą, szczotkujemy i nitkujemy.
Płyn do płukania jamy ustnej z soli morskiej
Sól morska bogata jest w minerały, dlatego pomaga w remineralizacji zębów. Działa antybakteryjnie, przeciwobrzękowo oraz redukuje stany zapalne dziąseł, przez co warto stosować ją objawowo. Powoduje również, że środowisko w jamie ustnej staje się zasadowe, co hamuje wzrost bakterii.
Jak wykonać płukankę do ust: 1 łyżeczkę soli (najwięcej minerałów posiada sól z Morza Martwego oraz sól himalajska) rozpuść w 1 szklanki przefiltrowanej lub destylowanej wody. Do takiej mieszanki możesz dodać trochę sody oczyszczonej lub kilka kropel olejków eterycznych np. z mięty pieprzowej, eukaliptusa, goździków, cynamonu lub nalewki z mirry.
Cynamon wykazuje działanie bakteriobójcze oraz grzybobójcze, do tego naturalnie odświeża oddech. Podobnie jak olejek goździkowy, który dodatkowo pomoże złagodzić ból zęba i zmniejszyć krwawienie z dziąseł. Olejek eukaliptusowy słynie z działania antybakteryjnego, które może być wykorzystane w walce z bakteriami próchniczymi. Podobne właściwości mają olejki pozyskiwane z imbiru, oregano, bazylii oraz kurkumy. Tak wykonany płyn jest skuteczny, a jednocześnie bezpieczny w stosowaniu.
Ważne! Zbyt duża ilość olejków eterycznych nie jest wskazana, ponieważ pozbawi mikrobiom tych korzystnych bakterii. Stosujmy je uzupełniająco i w niewielkich ilościach.
Płyn do płukania jamy ustnej z szałwii
Jakie zioła są najlepsze dla zębów? Wiele cennych właściwości przypisuje się szałwii. Szałwia jest jednym z najpopularniejszych ziół używanych do płukania jamy ustnej.
– Ze względu na zgromadzone w liściach olejki eteryczne posiada wiele cennych substancji. Wykazuje właściwości antyseptyczne oraz ściągające, odkaża błony śluzowe jamy ustnej oraz zwalcza infekcje np. owrzodzenia wewnątrz ust czy bóle gardła. Może również złagodzić ból zębów czy gardła, więc warto wspomóc się nią w takich sytuacjach – zapewnia ekspert.
Jak wykonać płukankę do ust: 1 torebkę lub 1 łyżeczkę ziela szałwii (dostępne w aptekach lub sklepach zielarskich) zalej szklanką wrzątku. Przestudzonym naparem łyk po łyku płuczemy jamę ustną. Do szałwii lub zamiast niej możesz użyć innych ziół i roślin, np. rumianku czy hydrolatu z oczaru wirginijskiego.
Zobacz też:
Ból gardła – są na to domowe sposoby
Skuteczne domowe sposoby na ból zęba
Zdrowe dziąsła – nie zapomnij o myciu zębów, nitkowaniu i diecie
Płyn do płukania jamy ustnej z miodli indyjskiej
Neem, czyli miodla indyjska, to gatunek drzewa, z którego pozyskuje się cenny dla zdrowia proszek lub olejek o działaniu antybakteryjnym, antygrzybiczym i antywirusowym. Największy ratunek może stanowić dla pacjentów z tendencją do stanów zapalnych dziąseł. Dlaczego? Współczesne badania potwierdzają, że neem stanowiące składnik niektórych past do zębów lub używane jako płukanka może zmniejszać gromadzenie się płytki nazębnej.
To ten bakteryjny nalot jest główną przyczyną problemów z dziąsłami objawiających się krwawieniem, obrzękiem i bolesnością tkanek. Niektóre badania twierdzą, że neem może działać równie korzystnie dla zdrowia jamy ustnej co chlorheksydyna, a jest pozbawione jej skutków ubocznych. Pomoże również nalewka na bazie nagietka lekarskiego, który przyniesie ulgę bolącym dziąsłom i zmniejszy stan zapalny. Wystarczy wcierać nalewkę w dziąsła. Nagietek sprawdzi się również przy aftach i nadżerkach w jamie ustnej.
Jak wykonać płukankę do ust: Do pół szklanki ciepłej wody dodajemy 1 łyżeczkę olejku z neem oraz po kilka kropli olejków: z mięty pieprzowej, drzewa herbacianego lub tymiankowego. Olejek eteryczny z tymianku zawiera 20-54 proc. tymolu, związku o silnym działaniu antyseptycznym. Niegdyś przy zakażeniu i bólu zęba umieszczano kryształek tymolu w zębie i zamykano. Z kolei kilka kropel olejku tymiankowego rozpuszczonych w wodzie stosowano przy infekcjach jamy ustnej oraz problemie przykrego oddechu.
Płyn do płukania jamy ustnej z aloesem
Aloes znany jest ze swoich właściwości kojących oraz leczniczych, więc sprawdzi się u osób z problemem nadwrażliwych dziąseł, które mają tendencję do krwawienia.
Jak wykonać płukankę do ust: Regeneruje oraz nawilża, dlatego jego sok (pół szklanki) warto rozpuszczać w wodzie i stosować jako płukankę. Sok można również wcierać w dziąsła. Takie rozwiązanie będzie korzystne szczególnie dla pacjentów z problemem suchości jamy ustnej np. palaczy czy osób w podeszłym wieku.