Zdrowy dorosły człowiek potrzebuje ok. 0,8-0,9 g białka na każdy kilogram swojego ciała. Oznacza to, że osoba o masie 60 kg powinna z codziennym pożywieniem dostarczyć sobie około 48 g tego składnika. Taką ilość białka znajdziemy w 230 g mięsa z piersi kurczaka lub 8 jajach, czy 1,4 litra mleka. Oczywiście dieta nie opiera się na jednym produkcie, stąd nie ma konieczności spożywania takich ilości pojedynczych produktów. W przypadku choroby zapotrzebowanie na białko zmienia się i może wzrosnąć do 2,0 g/kg masy ciała lub w przypadku niektórych stanów klinicznych nawet do większych wartości.
W tej sytuacji ta sama osoba o masie 60 kg będzie potrzebowała już nie 48, a od 72 do 120 g białka dziennie. Dzieje się tak, ponieważ jest ono potrzebne w procesie gojenia ran, a także do pracy układu odpornościowego, czy funkcjonowania hormonów i enzymów. Ponadto w przebiegu choroby nowotworowej dochodzi do utraty masy ciała, w tym tkanki mięśniowej, czyli tym samym białka. W tym przypadku odpowiednia ilość białka w diecie może spowolnić ten proces i dać szansę na lepsze rokowania.
Spis treści
Białka z różnych źródeł mają różną wartość
Produkty zawierające większe ilości białka to mięso, ryby, jaja, mleko, produkty mleczne, nasiona roślin strączkowych, orzechy i kasze. Zawartość tego składnika w różnych źródłach prezentuje poniższa tabela.
Produkty bogate w białko tabela:
| Produkt | g białka na 100 g
lub 100 ml |
| Mleko krowie 2% tłuszczu | 3,4 |
| Jogurt naturalny | 4,3 |
| Kefir | 3,4 |
| Maślanka | 3,4 |
| Ser żółty np. Gouda | 27,9 |
| Ser twarogowy chudy | 19,8 |
| Ser twarogowy tłusty | 17,7 |
| Wieprzowina, karkówka | 16,1 |
| Wieprzowina, schab surowy z kością | 21,0 |
| Wołowina, polędwica | 20,1 |
| Wołowina, rostbef | 21,5 |
| Mięso z piersi kurczaka, bez skóry | 21,5 |
| Udo kurczaka | 16,8 |
| Mięso z królika | 21,0 |
| Polędwica sopocka | 19,9 |
| Szynka z indyka | 17,1 |
| Dorsz, świeży, filety bez skóry | 16,5 |
| Łosoś, wędzony | 21,5 |
| Śledź, solony | 19,8 |
| Makrela, wędzona | 20,7 |
| Jaja kurze | 12,5 |
| Ryż biały (przed ugotowaniem) | 6,7 |
| Kasza jaglana (przed ugotowaniem) | 10,5 |
| Kasza gryczana (przed ugotowaniem) | 12,6 |
| Orzechy włoskie | 16,0 |
| Migdały | 20,0 |
| Orzechy pistacjowe | 20,5 |
| Fasola biała, nasiona suche | 21,4 |
| Groch, nasiona suche | 23,8 |
| Dynia, pestki | 24,5 |
| Soczewica czerwona, nasiona suche | 25,4 |
| Orzechy arachidowe | 25,7 |
| Soja, nasiona suche | 34,3 |
Opracowanie własne na podstawie: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych i potraw.
Kunachowicz H. i in. Warszawa 2005
Ze względu na różną budowę białek zwierzęcych i roślinnych ich jakość różni się. Produkty zwierzęce nazywane są białkami pełnowartościowymi, ponieważ znajdują się w nich wszystkie niezbędne człowiekowi aminokwasy („cegiełki” budujące białko) w takich proporcjach, dzięki którym mogą być dobrze wykorzystane przez organizm. Produkty roślinne bogate w białko są także cennym elementem jadłospisu, ale aby dostarczyć sobie wszystkich aminokwasów trzeba jeść różnorodnie i najlepiej zjadać ich więcej.
Jak inaczej dostarczyć sobie białka, gdy dokucza brak apetytu?
Dostarczenie odpowiedniej ilości białka u osób zdrowych najczęściej nie jest trudne, zwłaszcza jeśli jedzą różnorodnie i regularnie. Jest to jak najbardziej możliwe także po wykluczeniu z jadłospisu mięsa. Trudności zaczynają się dopiero u osób chorych, które z wielu przyczyn mogą posiłków unikać. Brak apetytu, rany w jamie ustnej, zmiany w odczuwaniu smaku i zapachu to tylko jedne z powodów unikania jedzenia. W takiej sytuacji warto pomyśleć o konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, by wzbogacić dietę osoby chorej o doustne preparaty odżywcze.
Mogą mieć one formę wysokobiałkowych, płynnych produktów do picia o różnych smakach (np. Resource Protein). Wygodna do picia płynna konsystencja i dobry smak pomagają radzić sobie ze zmienionymi potrzebami organizmu. Białko można dodawać także do domowych dań wykorzystując preparaty białka w proszku, które mają neutralny smak i są niemal niewyczuwalne dla chorego (np. Resource Instant Protein).
Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource Protein: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource Instant Protein: Do postępowania dietetycznego u pacjentów w stanach niedożywienia lub w przypadku ryzyka niedożywienia, u których może występować zwiększone zapotrzebowanie na białko.
Źródło: materiał partnera