Co jest przyczyną wysokiego poziomu żelaza u dziecka? Czy możemy w jakiś sposób chronić je przed nadmiarem tego pierwiastka? Zanim odpowiemy sobie na te pytania, wyjaśnijmy najpierw, dlaczego powinniśmy unikać nadmiaru żelaza w organizmie.
Spis treści
Żelazo uszkadza organy wewnętrzne, gdy jest go za dużo
Wysoki poziom żelaza sprzyja powstawaniu wolnych rodników [1] – niebezpiecznych cząsteczek, które zwiększają tzw. stres oksydacyjny, co skutkuje uszkodzeniem zdrowych komórek. Nadmiar pierwiastka będzie odkładał się w takich narządach wewnętrznych, jak wątroba, szpik kostny, przysadka mózgowa czy serce i poważnie je uszkadzał.
Wysoki poziom żelaza u dziecka – może być spowodowany błędami w diecie
Najczęstszą przyczyną wysokiego poziomu żelaza u dziecka jest dieta zbyt obfita w ten składnik. Jeśli więc chcemy, aby organizm naszego malucha nie był przeładowany żelazem, dobrze zastanówmy się, co kładziemy mu na talerz. Poza czerwonym mięsem bogatym źródłem żelaza jest też pełnoziarniste pieczywo, wątróbka wieprzowa, szpinak, brokuły, buraki, groch, fasola, orzechy czy kasza jaglana. Mimo że są to produkty bardzo zdrowe, nie przesadzajmy z ich ilością w diecie dziecka, jeśli oczywiście chcemy uchronić je przed nadmiarem żelaza w organizmie.
Już nieznacznie podwyższony poziom żelaza może szkodzić naszemu zdrowiu
Wysoki poziom żelaza u dziecka może wynikać z niewłaściwej suplementacji
Nie jesteśmy w stanie zapewnić sobie właściwego poziomu składników odżywczych, polegając jedynie na diecie – i to bez względu na to, jak zdrowo byśmy się nie odżywiali. Rodzice najczęściej mają tę świadomość i dlatego podają swoim dzieciom różnego rodzaju preparaty witaminowe, które mają chronić ich pociechy przed niedoborami składników odżywczych. Trzeba jednak pamiętać, że nawet zwykły suplement diety może zaszkodzić, gdy podamy go w nadmiarze. Tak jest m.in. właśnie z suplementacją żelaza. Podając go dziecku w zbyt dużych ilościach, możemy mu bardziej zaszkodzić niż pomóc.
W tym miejscu warto wspomnieć o jeszcze jednej ważnej witaminie, a mianowicie witaminie C. Pełni ona kluczową funkcję w organizmie, m.in. wzmacnia odporność. Nic więc dziwnego, że rodzice tak chętnie podają ją dzieciom, które jak wiadomo są znacznie bardziej podatne na infekcje. Witamina C, choć potrzebna dla zachowania zdrowia, ma jedną zasadniczą cechę – wspomaga wchłanianie żelaza. Jeśli więc będziemy suplementować dziecku oba składniki jednocześnie – i przesadzimy – możemy doprowadzić do nadmiaru żelaza w jego organizmie.
TO CIĘ ZAINTERESUJE:
Hemochromatoza: nadmiar żelaza we krwi może być groźny
Wysoki pozom żelaza u dziecka – przyczyną może być choroba genetyczna
Mowa tu o hemochromatozie, chorobie o podłożu genetycznym, przez którą organizm zostaje pozbawiony naturalnego mechanizmu obrony przed nadmiarem żelaza. Ciało każdego zdrowego człowieka jest wyposażone w system, który zapobiega zgromadzeniu się zbyt dużych ilości tego pierwiastka. Gdy żelaza jest za dużo, to przestaje być wchłaniane z jelita – po prostu. Na skutek hemochromatozy, a konkretnie powodującej ją mutacji w genie HFE, mechanizm ten zawodzi i do organizmu przedostają się nieograniczone ilości żelaza.
Będzie to bardzo powolny proces, który może mieć swój początek już w dzieciństwie. Dziecko może nie odczuwać jeszcze skutków kumulującego się żelaza. Pierwsze objawy uwidaczniają się zwykle dopiero w dorosłości, w okolicach 30. roku życia i są dość niewinne. Może pojawić się przewlekłe zmęczenie i osłabienie, bóle brzucha czy stawów. Na tym etapie dolegliwości te są niestety często bagatelizowane. Tymczasem, jeśli szybko nie zareagujemy i nie poznamy przyczyny nadmiaru żelaza, będzie on dalej gromadził się w narządach wewnętrznych i w końcu doprowadzi do ich niewydolności [2].
Co ciekawe, mutację odpowiedzialną za hemochromatozę może posiadać nawet 1 na 8 osób [3]! Żeby ustrzec się przed negatywnymi skutkami hemochromatozy powinna ona zostać wykryta możliwie jak najszybciej. Jest to możliwe m.in. dzięki badaniom genetycznym.
„Wczesne wykrycie hemochromatozy umożliwia wprowadzenie skutecznego leczenia, co prowadzi do ustąpienia wielu objawów i zapobiega rozwojowi nieodwracalnych i poważnych zmian chorobowych w różnych narządach.”
Dr hab. n. med. Katarzyna Sikorska
Poziom żelaza u dziecka – warto go kontrolować
Aby mieć pewność, że nasze dziecko nie otrzymuje zbyt dużych dawek żelaza (w jedzeniu, suplementach itp. ), warto od czasu do czasu sprawdzić jego poziom. Jeśli wynik badania ujawni, że stężenie żelaza jest za wysokie, wykonuje się dalsze badania, m.in. sprawdza poziom ferrytyny, transferryny i TIBC. Są to tzw. parametry gospodarki żelazem. Jeśli i one będą za wysokie, może to świadczyć właśnie o hemochromatozie. Aby ją potwierdzić wystarczy badanie genetyczne.
Kontrolując poziom żelaza u swojego dziecka, masz szansę ustrzec je przed poważnymi problemami zdrowotnymi w przyszłości. Zwykłe badanie i przemyślana dieta mogą się okazać najlepszą inwestycją w jego zdrowie.
Źródła:
[1] K. Kościńska-Ilczyszyn, P. Żuchowski, R. Wojciechowski, S. Jeka, Opis przypadku. Hemochromatoza pierwotna z zajęciem stawów, „Reumatologia” 2013 51, 4. [2] K. Sikorska, K. P. Bielawski, T. Romanowski, P. Stalke, Hemochromatoza dziedziczna – najczęstsza choroba genetyczna człowieka, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2006, nr 60. [3] M. Madej, Hemochromatoza, „Przegląd Reumatologiczny” 2009, nr 1 (25), s. 9.Autor: Natalia Jeziorska
Źródło: www.testdna.pl | Zdjęcie: © Evgeny Atamanenko/123rf.com